What is a Slideless Chromatic?

Slideless Chromatic (Single Chromatic, Chromatic không cần bấm) là gì? Ưu và nhược điểm?

Nếu hỏi các người chơi Harmonica Chromatic về tính năng (đặc điểm?) đáng chú ý nhất của dòng kèn này, thì có lẽ hầu hết đều nói đó chính là cần bấm (slide): Nó dính, nó kêu khi bấm (?)(clicks), nó rò rỉ (hơi),... và nói chung là nó thường bị đối xử tệ bạc bất cứ khi nào có cơ hội (ý là kêu ca, nói xấu nó). 

Và có lẽ van (AKA windsavers) sẽ là vấn đề thứ 2 ngay sau đó. Nhưng nếu có cách nào đó để loại bỏ cần bấm thì van sẽ không còn cần thiết nữa vì khi đó cây kèn sẽ trở nên rất kín hơi. Nó cũng có thể chơi bằng giá đỡ (rack) vì không cần dùng tay để bấm cần.

Tốt, thế thì có loại Harmonica Chromatic mà không có cả cần bấm và van.
Để bắt đầu thì chúng ta có loại Polyphonia và Chromatica, là các loại mà nốt Chromatic được xếp trên cùng 1 hàng và mỗi lỗ đều có thể thổi - hút để tạo ra 1 nốt hoặc tất cả các lỗ đều thổi (all-blow).

Mỗi lỗ liền kề nhau thì có cao độ lớn hơn nửa cung so với lỗ bên trái. Mặc dù có vài người chơi tài năng, có thể chơi tốt loại kèn này nhưng chủ yếu là bị chuyển xuống vai trò của những người chơi các nhạc cụ có hiệu ứng đặc biệt (thường được sử dụng trong trường hợp một nhân vật hoạt hình bị rơi xuống cầu thang -_-), còn những giai điệu du dương thì khó mà chơi rõ ràng được. Bên cạnh đó thì các cây kèn thuộc loại này hiện nay chỉ có Hohner 263 Chromatica và Tombo Glissando còn sản xuất (bạn có thể may mắn sắm được 1 cây Chromatica 261, 262 hoặc Polyphonia V, VI,VII qua ebay hoặc các cuộc mua bán khác).

Liên quan đến Polyphonia và Chromatica là cái được gọi với tên "simple wholetone harmonica", nó được thiết kế với kiểu các lỗ thì khi hút sẽ cao hơn khi thổi nửa cung. Cách bố trí này có nhiều ưu điểm nhưng vì không có những model thương mại được sản xuất theo kiểu này nên chẳng có gì nhiều để thảo luận về chúng ở đây.

Tiếp theo là dòng Pipe Horn harmonicas sản xuất bởi Tombo. 

Đây là cây kèn all-blow(tất cả các lỗ đều thổi) với 2 hàng lỗ được trình bày có phần giống với bàn phím piano: hàng thấp là những phím trắng chơi những nốt của giọng C và hàng trên là các phím đen. Chúng tạo ra 2 model Alto và Soprano, như Tombo gọi là Contrabass (1 loại vĩ cầm), mặc dù nó thực sự là 1 nhạc cụ baritone (giọng nam trung). Nó rất tốt và được sử dụng khá nhiều ở vùng Viễn Đông nhưng giá thành thì cũng rất cao. Suzuki mới đây đã giới thiệu 2 cây SS-37 Soprano và AS-37 Alto mà ý tưởng cơ bản chủ yếu tương tự như thiết kế Pipe Horn Harmonica của Tombo.

Hohner cũng sản xuất 1 vài mẫu tương tự trong seri giáo dục vài năm trước bao gồm bass, alto và soprano (bass thì giống Tombo Contrabass, Alto và Soprano thì giống các phiên bản của Suzuki). Họ đã ngừng sản xuất từ lâu nhưng đôi khi bạn có thể may mắn tìm thấy chúng ở các cửa hiệu đồ cũ hay eBay hoặc những cuộc đấu giá trực tuyến khác. Ý tưởng thì cơ bản giống nhau, nhưng càng về sau thì càng được cải tiến hơn. Năm 1898 Christian Weiss đã được trao tặng bằng sáng chế của Đức số 95610 cho 1 thiết kế mà các nốt Chromatic (thăng giáng) được đặt ở hàng dưới.

(Còn nữa ...)

(Dịch theo nguồn patmissin)